• Ik ben zelf weleens in een benarde situatie terecht gekomen dat ik in een harnas op hoogte hing.
• Ik waarschuw een collega wanneer deze gevaarlijk aan het werken is op hoogte.
• Is er een mogelijkheid op het werk aanwezig om mij na een val uit een valharnas te bevrijden.

Als er geen collectieve veiligheidsmaatregelingen getroffen kunnen worden is een laatste redmiddel bij werken op hoogte het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. Een veiligheidsharnas is een PBM. Deze toolbox gaat over de risico’s waarin je terecht kunt komen na een val in een veiligheidsharnas en hoe je uit deze benarde situatie komt.

Aandachtspunten:

• Het gebruik van een valbeveiliging is verplicht vanaf een stahoogte van 2,5m1.
• Bij valhoogte kleiner dan 2,50m1 maar met extra risico’s door bijvoorbeeld opslag van materialen onder je werkplek.
• Denk na over redding van een val.
• Vermijd dat er alleen gewerkt wordt, zorg dat er altijd iemand bij je in de buurt is in het geval van een calamiteit de juiste handelingen uitgevoerd kunnen worden.
• Gebruik uitsluitend ankerpunten van 10kN sterkte.
• Let op de lengte van de vanglijn, deze mag niet te lang zijn. Tevens is een schokdemper vaak een vast onderdeel van een leeflijn. Het ontbreken van een demper betekent een veel te grote belasting op het lichaam die kan leiden tot blijvend letsel.
• Zorg dat een "relief-strap" bij het valharnas aanwezig is.
• Neem de instructiekaart van Dura Vermeer Materieel Service door vóór gebruik van een valharnas.

Lang hangen in een veiligheidsharnas brengt risico’s met zich mee. We zetten ze hier even op een rijtje:

• Duizeligheid, transpireren en verschijnselen van shock.

• Toename van de hartslag en transpireren.

• Verlies van bewustzijn.

• Verstikking veroorzaakt door afgesloten luchtwegen.

• Te weinig bloedtoevoer naar de hersenen.

• De beenlussen van het harnas kunnen de aderen afknellen. De bloedcirculatie kan hierdoor stoppen. Een goed middel om te zorgen dat de circulatie op gang blijft is het toepassen van zogenaamde relief-straps. In deze lussen kun je gaan staan als je in het harnas hangt, op deze manier worden de aderen niet afgekneld. Controleer of dit bij het harnas aanwezig is.

• Als je ondersteboven in je veiligheidsharnas hangt, kun je een hangtrauma krijgen (Zuurstof arm bloed stroomt terug vanuit de benen naar het hart. Deze situatie kan uiteindelijk binnen een half uur leiden tot de dood);

• Als het bloed te snel terug stroomt naar de nieren kunnen deze beschadigen en als het de hersenen te snel bereikt dan kan dat dodelijk zijn.

Een slachtoffer die in zo’n benarde positie hangt moet binnen 15 minuten worden gered. Bel dus meteen 112 en vraag om assistentie van de brandweer.

Uit onderzoek is gebleken dat een mens al na 3 minuten duizelig wordt en na 5 minuten buiten bewustzijn raakt. Het moment dat de dood intreedt, ligt tussen de 15 en 40 minuten. Dit hangt af van de conditie, het gewicht, de leeftijd van het slachtoffer.

• In de meest ideale situatie kun je met een kraan of hoogwerker bij het slachtoffer komen en een snelle redding uitvoeren.

• Ook met een ladderwagen of hoogwerker van de brandweer is een slachtoffer bereikbaar. In deze situatie zal na alarmering het nog 15 minuten kunnen duren voordat de hulpdiensten ter plaatse zijn. Dit kan voor het slachtoffer te laat zijn.

• Als het slachtoffer nog bij bewustzijn is moeten de benen in beweging blijven. De bloedsomloop blijft hierdoor in stand.

• Als het slachtoffer uit zijn benarde situatie is gered, voorkom dan dat het slachtoffer (te snel) wordt neergelegd. Laat het slachtoffer gedurende 30 minuten rechtop zitten, als je het slachtoffer laat liggen stroomt er zuurstofarm bloed vanuit zíjn of haar benen naar het hoofd waardoor het slachtoffer alsnog ernstig letsel kan oplopen of alsnog kan sterven.

• Zorg ervoor dat het slachtoffer altijd wordt gezien door een arts.

• Let op: Bij elke reddingspoging; zorg voor je eigen veiligheid!

Hoe voorkom je een hangtrauma?

We hebben al gezien dat als je je benen blijft bewegen dit de bloedsomloop in stand houdt. Er is ook een voorziening die daarvoor zorgt en minder vermoeiend is:

De relief-steps

Een relief-steps kan een hangtrauma na een val voorkomen. Als je in je harnas hangt kun je met één of twee benen in de relief-straps staan. De beenlussen knellen je aderen dan niet meer af en blijft de bloedsomloop intact.

De relief-straps zijn te bestellen bij Dura Vermeer Materieel Service.

Klik op onderstaande link voor een instructie filmpje:

https://www.youtube.com/watch?v=Ly7VpnhC_JI

Zie ook het instructieblad van Dura Vermeer Materieelservice "veilig werken op hoogte" via onderstaande link:

https://sam.duravermeer.nl/teams/kam_bouw/Veilig/Documents/Valbeveiliging%20Instructie%20DVMS.pdf